De impact van een multinational

Het BNP van Papua Nieuw Guinea was in 2009 13,7 miljard Dollar. Gemiddeld bruto inkomen per hoofd van de bevolking: 2030,- US Dollar per jaar, dat is $ 5,5 per persoon per dag. Niet vreemd dus dat een buitenlandse investering van 20 miljard een forse impact heeft op de dynamiek binnen het land. Uiteraard gaat het grootste deel van deze investering niet naar de Papua’s. Het gros van de salarisuitgaven gaat naar de minderheid van expats en de machines en producten worden allen vanuit andere landen geimporteerd. Toyota Land Cruisers, Renault vrachtwagens en Volvo trucks en niet te vergeten de gaspijp-delen. Toch komt er ook een deel van het geld bij de Papua’s terecht. Er zijn betalingsafspraken met de regering, import belastingen enz. Het is de bedoeling dat die gelden geinvesteerd worden ten gunste van de publieke voorzieningen, scholen wegen ziekenhuizen etc. Of dat er daadwerkelijk van komt kan ik op het moment niet zeggen. De regering heeft bedongen dat Exxonmobil zo veel mogelijk lokaal geschoold personeel moet aannemen in plaats van uitsluitend expats. Een begrijpelijke voorwaarde om tot overeenstemming over het project te komen. Die overeenstemming is overigens op ongebruikelijke wijze tot stand gekomen tijdens een weekendje in Australië. Alle “gewillige” minsters waren daar aanwezig en na minder dan een dag Powerpoint geweld van Exxonmobil tekenden zij allemaal de voorgestelde contracten. Wat zal hen zo snel over de streep hebben getrokken? Waarschijnlijk de mooie praatjes van Exxonmobil en alle nobele doelen die het bedrijf voor de bevolking in gedachten heeft.

Door de schaal van het project en de verplichte medische voorzieningen heeft Exxonmobil, onbedoeld een tekort aan dokters in de pubieke sector gecreeerd. Met haar eigen Amerikaanse normen, en met name angsten, heeft men bedacht dat de gezondheid van de werknemers af te kopen is door per 200 PNG werklieden 1 national dokter aan te stellen. Meer dokters meer gezonde mensen is de gedachte. Helaas is het omgekeerde meestal de praktijk. Tweehonderd gezonde en boven gemiddeld opgeleide Papua’s per arts. Dat is een artsendichtheid die twee maal zo groot is als die in Nederland, waar men één arts per 400 inwoners heeft (gehele bevolking gedeeld door het totaal aantal artsen ongecht specialisme). In een land met slechts 6 miljoen inwoners is het logisch ontstane artsenterkort in de publieke sector zo groot dat de overheid recent het salaris van de dokters met 45% heeft verhoogd. Nu wordt het voor hen weer interessant om ergens in een stad of dorp te gaan werken dicht bij huis, vrouw en kinderen. Inplaats van 6 weken of langer aaneengesloten ergens in de middle of the jungle zitten, met af en toe 2 a 3 weken vakantie tussendoor.

Ondertussen is de werkende populatie waarvoor mijn national staff leden medische zorg leveren een selectie van de hoogst opgeleide en waarschijnlijk meest gezonde individuen. En mocht de salaris verhoging van de regering een te grote druk leggen op de beschikbare artsen voor het LNG project dan kan Exxonmobil gemakkelijk nog eens overbieden. De lokale artsen hier geven aan dat zij daar wel gevoelig voor zijn.


Een ander neveneffect

Er zijn veel dingen verboden op het kamp hier in Papua Nieuw Guinea. Je mag geen drugs of alcohol gebruiken en als expat mag je je niet onthouden aan het verplichte malaria profylaxe regime. De pillen worden je letterlijk door de strot geduwd. Alle vormen van pornografisch materiaal zijn ook verboden, film foto digitaal video of DVD. Van te voren heeft iedereen hiervoor getekend en ik dus ook. Ik dacht dat al deze regels uitsluitend waren opgelegd door de Amerikanen van Exxonmobil en dat het porno verbod een gevolg van Amerikaans puriteinse hypocratie was. Dat blijkt echter niet het geval. Een van mijn verplegers legt uit dat pornografie in PNG wettelijk verboden is. Eind jaren 80 kwam dit gebied voor het eerst in aanraking met buitenlanders. Tot die tijd leefde men hier uitsluitend een nomaden bestaan van jagen en verzamelen en een kleine groep Papua’s leeft hier nog steeds op die manier. Oil search, destijds Chevron kwam hier boren naar olie en legde een oliepijp aan. Het bush-camp hier vlak bij werd door hen gesticht. Via de expats kwam de lokale bevolking voor het eerst in aanraking met pornografie. Voor de gemiddelde oil-rigger niets bijzonders. Het foto en flimmateriaal werd door de lokale werknemers met boven gemiddelde belangstelling bekeken. De volgende dag praktiseerde men in het dorp wat men op foto’s of tv gezien had. Dit leidde tot dermate grote sociale onrust dat de politie en lokale stamhoofden er aan te pas moesten komen. De vrouwen in het drop waren niet gediend van de gekopieerde seksuele gewoonten.
Mijn verpleger legt uit dat het niet alleen pornografie is dat de Papua’s kopiëren. Het vertonen van gangsterfilms heeft ook geleid tot gevaarlijk kopieer gedrag waarbij men als cowboys schietend aan het roven ging.
In de Verenigde Staten en Europa is het vertonen van schietpartijen in het openbaar ook niet geheel zonder gevolgen. Denk aan het recente drama in Alphen aan de Rijn en de verschillende schietpartijen op middelbare scholen. Ik ben bang dat de media aandacht voor deze zaken de incidentie er van uitsluitend zal verhogen. En misschien moeten we ook maar een verbod op het uitzenden daarvan gaan invoeren, ik ben daar in elk geval een groot voorstander van.