Hides Gas Conditioning Plant

Het vliegticket voor de binnenlandse vlucht van Port Moresby naar Tari in de Highlands van Papua Nieuw Guinea ontvang ik al voordat mijn vliegschema terug naar dit land bekend is. Het vertrek naar Papua Nieuw Guinea is op donderdag, kreeg ik twee dagen van te voren te horen. Op woensdag ontvang je de e-tickets. De onvoorstelbare wanorganisatie van het bedrijf waarvoor ik werk blijft mij wederom niet gespaard. Donderdag ochtend om 09.00 uur ontvang ik een email met een vluchtschema dat aanvangt om 12.00 uur die zelfde dag. De e-tickets volgen binnen een half uur vermeldt het bericht nog optimistisch. In Sydney waar de boeking gemaakt wordt is de lokale tijd 16.00 uur, waardoor het lijkt alsof men een vlucht in het verleden boekt. Ik bel het "travel alarm nummer" van InternationalSOS dat niet wordt opgenomen en spreek in dat ik die vlucht hoogst waarschijnlijk ga missen. Enige tijd later volgt er een tweede email met een nieuw vluchtschema dezelfde dag om 19.00 uur. Er volgt nog een 3e email met correctie van mijn naam en voornamen. De eerste vlucht gaat van Amsterdam naar Helsinki, vervolgens van daar naar Singapore, dan door naar Brisbane in Australië en tenslotte van daar op zaterdag ochtend naar Port Moresby. In totaal is het een omweg van meer dan 10 uur vergeleken met de kortste route. Ik bel nogmaals het "travel alarm nummer" om te melden dat ik niet zo zeer te spreken ben over de gang van zaken. Er volgen excuses en verontschuldigingen. Eigenlijk had ik in het geheel niet moeten bellen bedenk ik mij later. Ik had ook op de emails niet moeten reageren, maar waarom doe ik dat dan toch en laat ik mij als een stuk vuil behandelen? Ik wil graag terug en had er al op gerekend op donderdag te vertrekken. Ik ga naar een nieuwe werkplek in de Highlands waar men een zo genaamde gas-conditioning plant aan het bouwen is. Een soort filter installatie voor het "ruwe" gas. Dit is ook het gebied waar Artsen Zonder Grenzen haar grootste project in Papua Nieuw Guinea heeft, gericht op domestic violence.
Na een nacht in Port Moresby moet ik het hotel alweer vroeg verlaten voor de binnenlandse vlucht naar Tari. Ik heb geen idee wie mij daar komt ophalen of wat er verder gaat gebeuren, we zullen het wel zien. Een chirurg bij Artsen Zonder Grenzen liet mij foto's zien van dit vliegveld en van zijn werk in Tari. Mede door zijn verhalen is mijn interesse in dit land aangewakkerd. De aanblik op het vliegveld is net als zijn foto's van 3 jaar geleden. Een groot hek om de landingsbaan met daarachter een hele zwerm locals. "White man, white man" wordt er van achter het hek geroepen. Ik ben niet de enige blanke die uit het vliegtuig is gekomen, onder de 37 passagiers waren 6 expats. Ik ken hier niemand in deze omgeving maar toch voel ik mij een beetje aangesproken. Wat komt de white man hier doen? Het land beroven van haar waardevolle gasvoorraden. De locale struggle for survival wordt hier geconfronteerd met de kapitalistische struggle for wealth and well being.
Voor het aan boord gaan van het vliegtuig herken ik in de vertrekhal een jongen aan zijn InternationalSOS shirt. Zelf loop ik ook in mijn "werk uniform" zoals is voorgeschreven voor binnenlandse vluchten. Toch handig die uniformen bedenk ik mij. In het leger kan men aan het uniform ook direct de rang van de militair herkennen. Helaas verklappen de uniformen van InternationalSOS niet de rang of functie van de werknemer. Een maal heb ik de fout begaan een dokter voor een verpleger aan te zien. Sindsdien vraag ik nieuwe collega's altijd of zij ook dokter zijn. Is het antwoord nee dan valt het voor de ondervraagde in elk geval mee. Hij blijkt een Health Extension Officer wat tegenwoordig vertaald kan worden naar Nurse-practitioner. Hij werkt bij het Komo airfield. Het ambitieuze vliegveld project dat inmiddels al flinke vertraging heeft opgelopen en waarvan er geruchten rond gingen dat het gecancelled zou worden. In de bergen probeert men een landingsbaan aan te leggen, 5 km lang en 1 km breed, om 's werelds grootste vrachtvliegtuig de Antonov te kunnen laten landen. Een ander gerucht is dat er slechts 30 geplande vracht-vluchten voor dit vliegveld zijn. Mijn collega vertelt dat hij vanuit Tari verder reist met een helikopter. Ik zal waarschijnlijk met een bus naar het kamp gaan. Uiteindelijk wordt het een Toyota Landcruiser. Hides security staat er in een geel logo op de zijkant van de auto. Alle ramen zijn voorzien van metalen roosters zoals in Nederland de busjes van de ME gepantserd zijn. Blijkbaar houden ze hier van stenen gooien. De weg is goed, mooi breed en met weinig potholes en gaten. Het landschap is bergachtig, mooi groen en niet al te dicht begroeid. We bevinden ons op ongeveer 1500 meter hoogte. Halverwege de trip staat een Papua midden op de weg druk te gebaren. Hij kijkt angstig uit zijn ogen en maant de auto tot stoppen. De chauffeur draait zijn raampje open en praat door het metalen rooster met de man. Hij spreekt opgewonden en maakt een horizontale beweging met zijn rechterhand voor zijn strottenhoofd. Er zijn verderop mensen die hem de keel willen doorsnijden, vertaalt de chauffeur. Hij legt de man uit dat wij hem niet kunnen helpen, hij draait het raam dicht en we rijden verder. Als ze dat willen doen dan zal hij wel wat op zijn kerfstok hebben zegt de enige andere passagier schamper, hij is een ex-pat uit Australië. De chauffeur legt mij uit: dat is de manier waarop mensen hier met elkaar om gaan, ze praten niet met elkaar maar grijpen meteen naar hun bush-knife, hij lacht er opgewekt bij. Zelf komt hij niet uit deze streek maar uit de stad Lae in een andere provincie.
Nog geen 2 weken geleden zijn twee politie voertuigen tegen gehouden en gemolesteerd. Het is een uiting van onvrede tegenover het centrale gouvernement in Papua Nieuw Guinea dat volgens deze mensen niet genoeg welvaart van het LNG project naar dit gebied terug laat vloeien. En daar hebben ze waarschijnlijk groot gelijk in. Een van de twee auto's is naast de weg in de fik gezet en er zijn enkele vuurwapens buit gemaakt door de locals. Eerder hebben dat soort acties geleid tot het plat branden van enkele huizen of dorpen door de politie. "You can't play around with the government" zegt de chauffeur. Maar dit maal heeft Exxon gemaand tot kalmte en verzocht om van represailles af te zien.
Op het kamp hoor ik over het meest recente tribale dispuut. Een week of 2 geleden heeft een Papua op de weg per ongeluk een jong meisje aangereden. Hij stopte zijn auto en wilde hulp verlenen aan het kind. De ouders waren snel ter plaatse. Het kind was bewusteloos en had een gebroken been. Omdat het levenloos leek aarzelde de vader niet en vermoorde direct ter plekke de chauffeur met zijn bush-knife. In reactie hierop heeft de broer van de vermoorde man 2 mensen van de clan van het meisje vermoord. De stand is dus 2-1, het meisje is behandeld en heeft het er levend af gebracht. Haar clan is op dit moment aan zet. Soms worden dit soort problemen opgelost door een schikking met geld of varkens. Het kan evengoed nog jaren duren en vele levens kosten voordat dit dispuut is opgelost en vergeten.
Alsof dit soort menselijke drama's nog niet genoeg zijn is dit gebied een aantal weken geleden ook nog door een natuurramp getroffen. Door een aardbeving, die hier veel voorkomen, is een 'land-slide' ontstaan. Een heel stuk berg is naar beneden gekomen en heeft behalve de weg een flink aantal huizen bedolven onder het zand. Het dodental wordt tussen de 30 en 80 geschat. De weg is enkele weken geblokkeerd geweest. Urgente bevoorrading voor het kamp moest plotseling allemaal per helikopter. Er zijn zelfs helikopter transporten ingezet om diesel voor de generatoren, voertuigen en machines naar het kamp te vervoeren. Een extreem kostbare operatie. De werkzaamheden aan de gas-conditioning plant liggen uiteraard flink achter op schema. Essentiële onderdelen voor de installatie moeten per Antonov vliegtuig worden aangevoerd en hadden er al moeten zijn. Door de vertragingen met de aanleg van het vliegveld zal het mogelijk nog tot het einde van het jaar duren voordat deze onderdelen arriveren. Ik vraag mij af of het niet mogelijk is om die spullen net als alle andere materialen via de weg te transporteren. Misschien zijn ze te kostbaar en acht men het risico op roadblocks te groot. Mogelijk zijn de onderdelen te breekbaar? Het antwoord op deze vragen krijg ik al snel wanneer ik door mijn collega wordt voorgesteld aan de constructie manager van de gas-conditioning plant. De materialen die per Antonov moeten arriveren zijn te breed voor minstens 10 van de bruggen op de "Highlands highway" (de weg die van de noordelijke havenstad Lae naar hier loopt). Drie van die bruggen zijn gerenoveerd maar dat heeft zo veel moeite en geld gekost door tegenwerking van de bevolking dat men daarmee gestopt is. Daarnaast blijkt mijn vermoeden deels correct. Het betreft enkele gas compressors die extreem kostbaar zijn en men vliegt deze dus liever direct naar de plaats van bestemming.
Het is onvoorstelbaar moeilijk om in Papua Nieuw Guinea een project als dit uit te voeren. Ik ben nog geen dag in het kamp of er wordt alweer een staking van een week afgekondigd. Omdat ik op een klein nabij gelegen kamp overnacht zit ik op dag twee al opgesloten vanwege de onrusten en kan niets anders doen dan een boekje lezen en wachten op de 3 uitstekende maaltijden die er geserveerd worden. Het analfabetisme en totaal gebrek aan scholing in deze regio maakt dat voor de meest simpele posities als bewaker al mensen uit andere streken van PNG moeten worden ingevlogen omdat die wel 500 woorden Engels spreken. Een Britse constructie manager die met mij opgesloten zit op het overnachtings-kamp vertelt hoe hij aan zijn werknemers moet uitleggen hoe je een moer op een bout draait. De volgende dag moet hij het opnieuw uitleggen. Natuurlijk zijn er ook slimme werknemers en jongens die dingen snel oppikken, zij vallen des te meer op omdat ze zo zeldzaam zijn. Ik denk dat Exxon deze moeilijkheden heeft onderschat bij de beslissing aan het project te beginnen. Het zou interessant zijn om te weten hoe deze beslissing tot stand is gekomen en wie daar uiteindelijk voor verantwoordelijk zijn geweest. Het project is te ver gevorderd om af te blazen. "The point of no return" has passed. De aanvankelijk geraamde investering van 16 miljard dollar is inmiddels al bijgesteld naar 24 miljard. Het project hier is een grotere gok dan een vergelijkbaar project in bijvoorbeeld Australië, waar men op dit moment ook bezig is met een groot LNG project. Maar hoe groter de gok hoe hoger de winst. En voor grote winsten in de olie, gas en mijn-industrie moet je in landen zijn met een lage organisatie graad. Papua Nieuw Guinea en in het bijzonder deze streek behoort tot de minst ontwikkelde gebieden op aarde.