Meer medische praatjes

Ossale tuberculose is een vorm van TB waarbij de tuberkel bacterie zich in een van de rugwervels nestelt. Ik heb het nog nooit gezien en ken het alleen uit de boeken. Maar tijdens de overdracht denk ik het zeker te weten. Er is een jongeman binnen gebracht op “mijn” afdeling Interne geneeskunde. Hij had een volle blaas, kon niet plassen en tevens totaal krachtsverlies in beide benen. Dit is vast ossale TB fluister ik mijn Nederlandse collega toe. “Hè wat zeg je, ik zat even niet op te letten” is het antwoord. Geeft niet, mijn concentratie tijdens deze sessies is vaak ook uitermate laag en tijdens mijn tour de salle kom ik de patiënt straks vanzelf tegen. Onwaarschijnlijk hoe verschillend ziekte beleving en gedrag kunnen zijn. In Nederland zou iemand die dit overkomt in alle staten zijn en begrijpelijk. Hier ligt echter een 20 jarige jongen geduldig te wachten tot er een mzungu naar hem komt kijken terwijl hij al 5 dagen zijn benen niet meer kan bewegen en niet zelf kan plassen! Zijn vader zit zwijgzaam en tevens afwachtend op de rand van het bed. Vluchtig onderzoek ik de jongeman terwijl ik in mijn hoofd op zoek ga naar al mijn neurologische kennis. Een bekend probleem bij artsen is dat zij zich blind staren op één diagnose nadat zij een blik op de patiënt geworpen hebben. Vervolgens gaan zij op zoek naar alle signalen die bij die diagnose passen. Het gevaar is hierbij dat men dingen over het hoofd ziet of negeert. Uiteraard wil niemand een diagnose missen en daarom blijft het altijd in mijn achterhoofd malen: zie ik niets over het hoofd, welke andere diagnosen kunnen dit ziektebeeld verklaren. Het belangrijkste voor de diagnose is het verhaal. Die wijsheid wordt je tijdens de studie al vroeg ingepeperd. Technisch hoogstaande truckjes, onderzoeken, scans en ingrepen krijgen echter al snel meer aandacht dan het verhaal van de patiënt. Net zoals de patiënt overigens ook vaak niet geïnteresseerd is in het verhaal van de dokter maar wel in die heilige MRI van de knie omdat die al zo lang zeer doet of de MRI van het hoofd omdat men bang is voor een hersentumor. Dokters hechten ook veel waarde aan die onderzoeken, je bent immers nooit zeker en een onderzoek geeft je houvast en zekerheid. Om bij deze patiënt iets wijzer te worden besluit ik een ruggenprik uit te voeren. Het gemakkelijkst gaat dit als de patiënt zijwaarts ligt en de rug goed bol maakt, ofwel het hoofd tussen de knieën legt. De behulpzame vader kruipt op het bed en vouwt voor mij de patiënt zo ongeveer dubbel. Wanneer de arme jongen die al bijna een week zijn benen niet meer kan bewegen een kreet van pijn laat horen bij het inbrengen van de naald, wordt hij door zijn eigen vader toegesnauwd alsof hij een aansteller is… Na enig zoeken lukt het mij om de naald op de goed plek te krijgen. Langzaam druppelt er een gelige vloeistof uit die behoedzaam wordt opgevangen in een reageerbuisje. Er is duidelijk iets mis, voor zover de symptomen dat al niet lieten zien. De hersenvloeistof behoort zo helder als water te zijn, maar het reageerbuisje lijkt wel gevuld met urine. De verdere onderzoeken die het laboratorium voor ons uitvoert leveren eigenlijk niets bijzonders op en we gaan er maar van uit dat het een tuberculose geval betreft. Na inmiddels een ruime week behandeling heeft hij weer een klein beetje gevoel in de benen maar kan deze nog allerminst bewegen. We wachten net als hij geduldig af…