Veiligheid

In een van mijn eerste verslagen heb ik er al wat over geschreven. De situatie rond Mweso is redelijk stabiel en van direct gevaar merk ik niets. Mijn kamer is altijd open (anders kan er niet geveegd worden en wordt ook mijn bed niet opgemaakt) Mijn camera, laptop en andere spullen liggen voor het grijpen maar voor zover bekend zijn dit soort items nog nooit van de basis gestolen. Binnen de beperkte bewegingsruimte die MSF de expats hier toestaat heb ik mij nog niet onveilig gevoeld. Deze bewegingsruimte is overigens zeer beperkt. Van het ziekenhuis over de hoofdweg tot aan het politiebureau, nog geen kilometer. Tussen 18.30 en 06.30 moet men verplicht op de basis zijn. Als je het zo bekijkt lijkt het wel een gevangenis of op z’n minst huisarrest en zo voelt het soms een beetje. De overburen van Premier Urgance lijken in het geheel geen veiligheidsregels te hebben. Zij crossen op motoren rond en blijven tot midden in de nacht in het dorp. Tot dusver heeft dat voor hen nog geen problemen opgeleverd maar ondanks dat verandert het MSF beleid niet. Hoe is de situatie voor de Congolezen. Voor hen lijkt soms onzekerheid de enige zekerheid. Zoals mijn vader citeerde uit het NOVIB boekje over Congo: “Buiten de hoofdstad vervalt elke vorm van een rechtstaat”. Dit tot begrijpelijke droefenis van mijn moeder die graag het project was komen bezoeken. En helaas zijn er ook genoeg voorbeelden van deze falende rechtstaat. Een paar weken geleden werd er een vrouw naar het ziekenhuis gebracht door de MONUC (Zuid-Afrikaanse VN/blauwhelmen). Haar echtgenoot, een militair, was haar met een machete te lijf gegaan en had daarbij vooral op het hoofd gericht. Het lokale Centre de Santé vanwaar zij naar het ziekenhuis was verwezen was compleet besmeurd met bloed. Na drie kwartier hechten onder narcose zat alles weer min of meer op zijn plaats. En voor zover we konden beoordelen was er, buiten het stuk kaak waaraan de 2 boven voortanden vast zitten, niets gebroken. Enkele dagen later sprak onze project coördinator met de lokale militaire baas van de dader. Op de vraag wat er met hem gebeurd was na deze gruwelijke mishandeling kon de kolonel kort zijn: overgeplaatst. En ook over de daarop volgende verontwaardiging kon hij kort zijn: ze leeft toch nog. De winkeltjes in het dorp hebben ook zo hun kenmerken die de veiligheid illustreren. De meesten zijn niet groter dan mijn slaapkamertje, ongeveer 6 vierkante meter dus. In elk van deze houten gebouwtjes staat centraal (meestal achter de toonbank) een bed. Het is blijkbaar noodzakelijk om tussen je eigen koopwaar te slapen wil je het de volgende dag nog kunnen verkopen. De essentiële producten zijn: zeep, mayonaise, bier, frisdrank, slippers, wat kleren, natuurlijk telefoonkaarten en hangsloten!
Dat er veel geweld en met name sexueel geweld tegen vrouwen bestaat binnen Afrikaanse conflict gebieden is algemeen bekend. Er is in de media veel aandacht aan besteed en er bestaat zelfs een documentaire die zich uitsluitend op de daders richt. Buiten de militaire dreiging is het echter ook voor mannen niet altijd veilig in Mweso. Onlangs werd na 6 maanden de man ontslagen die het ziekenhuis binnen kwam met een reeds lang gebroken bovenbeen. Hij had duidelijk geen of in elk geval een verkeerde behandeling gevonden. De botstukken waren niet goed aan elkaar gegroeid en op de plaats van de breuk had zich een soort gewricht gevormd. De hele tijd dat ik hem heb gezien zat hij in zijn rolstoel en fabriceerde kunstig gevlochten hoedjes van plastic zakken en verpakkingsmateriaal. Zijn 2 kinderen Mois en Sarah waren de grootste mzungu fans van het ziekenhuis. Altijd lachend en dartelend op de grasveldjes van de binnen plaatsen. Spelend met dopjes die zij behendig als tol op de grond laten draaien of gewoon wat stokjes in het grasveld steken waarbij zij de grootste mogelijke fantasie hebben. De beenbreuk had hun vader opgelopen door een uit de hand gelopen ruzie met zijn vrouw, wegens overspel! Om zijn been te breken moet zij hem werkelijk een mokerslag hebben toegebracht...